Skafoid Kemik
Skafoid kemik, el tarak kemikleri ile önkol kemikleri arasında yer alan 8 adet bilye kemikten birisidir. Şekli fasulyeye benzer. El bileği hareketi sırasında kaldıraç şeklinde hareket ederek komşu el bileği kemiklerinin hareketini koordine eder.
Skafoid kemik daha çok açık el üzerine düşme yaralanması ile kırılır. Teşhisi, uygun travma hikayesi ile başvuran hastaya röntgen çekilerek koyulur. Bazı skafoid kemik kırıkları, kırık parçalar iç içe girdiği için röntgen ile görülemeyebilir. Bu yüzden travma hikayesi ile başvuran hastanın, el bileğinin başparmak hizasında ağrı varsa, röntgende kırık görülmese bile mutlaka MRI ile kontrol etmek gereklidir. Eğer skafoid kemik kırığı atlanırsa ,kaynamamaya bağlı olarak el bileğinde Skafoid Kemik Kaynamamaya Bağlı İlerleyici Çökme (SNAC) gelişebilir. SNAC, el bileğinde kireçlenmeye giden, ağrılı ve hareket kısıtlayıcı sürecin adıdır.
Skafoid kemik kaynaması diğer kemiklere göre daha zor olan bir kemiktir. Eklem içi bir kemik olduğu için, eklem sıvısı kırık parçaların arasına girerek kaynamayı zorlaştırır. Kemiğin hareketli olması, beslendiği damar ağının zayıf olması da kaynamayı azaltan diğer faktörlerdendir. Fark edilmemiş kırık vakalarında, kırık parçalar kabul edilebilir sınırlardan daha fazla ayrışmış ise, zaten zor olan kaynama daha da güçleşir.
Skafoid kemik kaynamama vakalarının bir kısmı hiç semptom vermeyebilir. Hastaların böyle bir durumlarının olduğu, başka bir sebepten görüntüleme yapılırken tesadüfen fark edilebilir ya da tekrar bir travma yaşadığında ağrılı hale gelince tespit edilebilir. Cerrahi olmayan yöntemle tedavi edilen hastalarda uygun ve doğru uygulamaya rağmen kaynama sağlanamayabileceği gibi genellikle hastalar alçının erken çıkartılmasına bağlı olan kaynamama şikayeti ile başvururlar.
Hastalar el bileğinde ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı şikayetleri ile başvururlar. El bileğinin skafoid kemiği görünür pozisyonda röntgenleri çekilir. Kaynamayan parçaların birbirinden ayrışma miktarını ve açılarını tespit etmek için Bilgisayarlı Tomografiden yararlanılır. Kırık kemik parçalarının canlılığını görmek için ise MRI görüntüleme kullanılır. Bu kemiğin canlılığını kaybetme durumu daha çok damarlanmanın daha az olduğu üst kemik kırık parçasında görülür.
Tedavisi
Skafoid kemik kırık kaynamamasında hastaların bir kısmının şikayeti olmaz, ancak büyük kısmı ilerleyici el bileği kireçlenmesine bağlı ağrı ve hareket kısıtlılığından yakınırlar. Böyle durumlarda sorunun aşamasına göre yapılabilecek bazı kurtarma ameliyatları mevcuttur.
Erken dönemde;
kaynamayı sağlatmak için kırık kemik kenarları tazelenilerek düzeltme yapılır ve genellikle 1 adet kemiğin içine gömülen vida ile tutturulur. Kırık parçalar arasına genellikle el bileğinin üst kısmından veya kemer kemiğinden alınan aşı kemik koyularak kaynama desteklenir. Bu ameliyatta amaç kemiğin orijinal uzunluğunu ve düzlemini sağlamaktır. Vida ile kırık parçalar hem birbiri üzerine sıkıştırılmış hem de sabitlenmiş olur. Aşı kemik ile de hem kaynama desteklenmiş hem de ezilmeye bağlı kemik boyunda kısalma var ise tamamlanmış olur.
Erken geç dönemde;
canlılığını kaybetmiş kırık kemik parçalarına, başka bir yerden damarı ile birlikte canlı kemik transfer etmek gerekir. Yine kırık uçları tazelenilir ve düzeltilir. Araya damarlı kemik koyularak vida veya tel ile tutturulur. Araya koyulan damarlı kemik, komşu ön kol kemiğinden damar saplı olarak uzatılabilir. Diğer bir yöntem ise , dizin iç kısmından damarı ile çıkartılan kemik parçasının mikrocerrahi yöntemler ile kırık bölgesine nakledilmesidir.
İleri dönemde;
el bileğindeki komşu kemiklerde de bozulma ve kireçlenme olduğu evrelerde yapılan ameliyatlardır. Kırık olan skafoid kemik çıkartılarak komşu kemikler birbirine kaynatılır. Böylece el bileği hareketi sırasında kemiklerin koordineli ve birlikte hareketi sağlanılmaya çalışılır. Ağrıyı azaltmak için ilgili bölgeye giden sinirin çıkartılması, kireçlenmiş olan ön kol el bileği köşesinin alınması da ameliyata eklenilebilir.
Tüm el bileği kireçlenme durumlarında; ağrıyı dindirmek için el bileğine dondurma ameliyatı uygulanılır.
Bilgi ve randevu için tıklayın.